MORZE

Wracam nad morze. Teraz tylko wirtualnie.
Jednostajny jego szum uspokaja, koi nerwy. Pogoda sztormowa, ogromne fale poruszają wyobraźnię i jawią się przed nami jako wszechpotężny żywioł, wzbudzający respekt i strach przed jego mocą. 

Znamy je z opowieści, a niektórzy z autopsji . Morze potrafi być tyleż spokojne, co okrutne, ale w obu wypadkach ukazuje się nam w pełnej swej krasie. Piękne.

Dlatego wszystkie swoje urlopy, wolne chwile spędzałam właśnie tam. Tyle tylko, że nad różnymi morzami : Bałtyckim, Czarnym. Śródziemnomorskim, Północnym.

Najbardziej jednak ukochałam nasz Bałtyk, a najchętniej przebywałam w Trójmieście. Z Trójmiasta – w Sopocie. Swojska i miła miejscowość. Nawet jesienią.

Pamiętam jedną z nich, kiedy, z jakichś powodów, zamiast korzystać z gościny znajomych – wykupiłam wczasy w podmiejskim kurorcie. I, codziennie, po śniadaniu wyruszałam, piechoto, do Sopotu, odwiedzając w końcowym etapie – Laluńcię i jej, żyjącą jeszcze Mamę, z którymi łączyły nas więzi sympatii. Mieszkały bardzo blisko mola, więc potem wyruszałam na obchód – tamże, do miasteczka i z powrotem do domu wczasowego. Niezły szmat drogi do przejścia.

Pewnego słotnego i zimnego dnia, maszerując wzdłuż brzegu ,byłam już blisko Sopotu, kiedy w pewnym momencie – jedna noga zapadła mi się w mokry piasek po kolana ! Próbuję ją wyciągnąć, ale ona grzęźnie jeszcze bardziej. Oglądam się wokoło, by w razie możliwości wchłaniania mnie w całości, a na to mogło się zanosić – miałabym możliwość zawołania kogoś na pomoc. Para, która mnie minęła , nie zauważając w jakie wpadłam tarapaty – była jedyną , mogącą wyciągnąć z tej piaskowej matni. Nie miałam na czym oprzeć drugą nogę, bo ta jedna na tyle głęboko się usadowiła, więc zaparłam się rękami i po kilkunastu minutach ciężkiego wysiłku udało mi się wygramolić z pułapki.

Tyle, że bez buta. Piasek ją „ pożarł” w całości ! Więc udałam się w dalszą drogę z jedną bosą nogą - ku zdumieniu przechodniów, bowiem nikomu do głowy nie mogło przyjść, jaki przed chwilą przechodziłam dramat. A zimno było sakramenckie. Na dodatek – mokre spodnie, bluzka (od zapierania się) i tylko marzyłam, by czym prędzej dotrzeć do Laluńciowego mieszkania.

Były obie , na szczęście, w domu. Zobaczywszy gościówkę w takim stanie – zamiast okrzyku przerażenia – obie zaczęły się śmiać. Ledwo zdołałam im wytłumaczyć czemu zawdzięczam swój oryginalny wygląd. Gorzej, bo nie miały odpowiednich butów i kombinowały w czym i jak dotrę do domu wczasowego. Wypożyczyły od sąsiadki, mającej tożsamy numer obuwia , co ja, której następnego dnia zwróciłam z podziękowaniem. O mały włos nie straciłam żywota i to na brzegu morza. Takie potrafi być zdradliwe. Mimo wszystko kocham je najbardziej z wszystkich scenariuszy natury, choć nie jestem obojętna na jej wszelaką urodę.

POLSKA

 No, i ujrzałam tę moją wyśnioną, wymarzoną Ojczyznę ! Niestety, niebawem Ludową, niepodobną do poznanych z historii i książek patriotycznych relacji o Niej. Początkowo niewiele wiedzieliśmy co nas czeka i jak się w tej rzeczywistości odnajdziemy. Przy tym jeszcze młode dusze i umysły - zawsze są skłonne do optymistycznych prognoz, więc nie snuliśmy żadnych złych przepowiedni, ciesząc się aktualnym stanem rzeczy.

Kilka dni temu emitowano program, w którym starszyzna , mniej więcej w moim wieku, wspominała lata tuż po wojnie i paczki UNRRA, jakie mieli

otrzymywać w punktach PUR-u (Państwowy Urząd Repatriacyjny). Okazało się, że dary te były tyleż różnorodne, co smakowite, jeśli chodzi o żywność. Tymczasem ja przypominam sobie tylko jednorazowy przydział, jaki otrzymaliśmy po przekroczeniu granicy i zgłoszeniu się w tymże Urzędzie, by potwierdzić przekroczenie granicy i przybycie do Polski.

Nigdy więcej. Nie wiem, czy Mama nie starała się o takie wsparcie, czy nie wiedziała o możliwości ich nabywania, ale zdumiałam się faktem, że byli tacy, co z nich obficie korzystali. Widocznie sprytniejsi od mego Rodzica.

Myśmy od samego początku klepały biedę i za każdy prezent, jaki otrzymałam , a nie było ich wiele - wdzięczność moja nie miała granic.

Pierwszym etapem był Białystok, potem Wałbrzych, a następnie Wrocław, gdzie ugrzęzłam już do końca bytowania. I tak, jak do 35 roku

życia stale się przemieszczałam, zmieniałam miejsca zamieszkania – tak po tym okresie utkwiłam w jednym miejscu na 40 lat, by – w ostatnim etapie – wylądować w domu pomocy społecznej. Brzmi dość obrzydliwie i niewiele odbiega od faktu, gdyby nie znośne warunki mieszkaniowe, jakie takie usługi i niemal całkowita izolacja od otoczenia (przede wszystkim ze względów zdrowotnych, ale nie tylko), zatem rzadka styczność z mieszkańcami, przypominającymi (wespół, zapewne, ze mną) panopticum – zbiorowisko często spotykane w teatrze Kantora – starzy ludzie, błąkający się , w półprzytomnym widzie, po domu, nie mogący trafić do swych pokoi. Do mnie – od czasu do czasu – taka osoba dociera, a kiedy otwieram drzwi – jawi się podobne biedaczysko , a ja powiadam: „Pani się pomyliła, tutaj ja mieszkam. My się nie znamy. Proszę wrócić do swego pokoju”. Nie mogę nawet jej odprowadzić, bo nie wiem skąd przybyła i dlaczego akurat do mnie zapukała. Zresztą, sama ledwo łażę.

Ale nie o tym chciałam dywagować. Chcę jeszcze wrócić do innych wspomnień, których nie zdołałam zawrzeć w „Gabrieli”, a plątają mi się po głowie i chciałabym je tu umieścić.


 
                            
                                                     SOPOT

Tęsknię za morzem. W okresie pracy i po przejściu na emeryturę – nie mogłam się doczekać lata, by móc pojechać do Sopotu, gdzie miałam znajomych lub gdziekolwiek, oby nad morze , by móc popływać do woli. Nigdy nie wypływałam w głąb morza, bo było to niebezpieczne, mimo że pływakiem byłam dobrym, ale właśnie tacy często toną przez brawurę i wyobrażenie o swoich nieograniczonych możliwościach pływackich.

Wyjeżdżałam kilkakrotnie do Bułgarii, Rumunii, ale najchętniej plażowałam Polsce, choć pobyt nad Bałtykiem był droższy od wczasów zagranicznych. O wyjeździe do dalekich krajów, jak obecnie , nagminnie się praktykuje – nie było wówczas mowy. Żelazna kurtyna. I tylko prominentni komuniści jeździli do woli , gdzie tylko chcieli – studiować lub na sympozja naukowe (Cimoszewicz, Geremek i im podobni), a część na przeszpiegi. Było, tych uprzywilejowanych, wcale nie mało, kiedy pospólstwo trzymano za „twarze” i musieli siedzieć cicho, by nie narazić się na restrykcje . Teraz nadal mają czelność pouczania nas o demokracji, którą wykorzystywali wyłącznie do swoich i towarzyszy celów i to tylko na wysokich szczeblach drabiny partyjnej.

Nieszczęściem, zastąpiła ich, po przegranych obecnie wyborach – jakaś gorsza odmiana i już trudno odgadnąć, która jest bardziej wyrafinowana w zwalczaniu przeciwników politycznych, czyli obecnie rządzących.

Nie mogłam sobie odmówić dygresji, bo to, co teraz się dzieje – jest wprost niewyobrażalnym chaosem i celowym rozrabiactwem dla uniemożliwienia przeprowadzenia jakichkolwiek zmian na lepsze – dla dobra Polski i Polaków. Nadrzędnym celem jest powrót do władzy wszelkimi sposobami - oby istnieć i działać według przyjętych kryteriów zła. Bowiem tylko ONI mają prawo władać wszystkimi dziedzinami naszego życia, wpychać SWOICH, gdzie tylko się da, krzyczeć , wrzeszczeć, walić w ławy sejmowe, by innych nie dopuścić do głosu , do naprawy Rzeczypospolitej , do zmiany warty. Chcieli się wycwanić i pozostawić w swoich rękach najważniejszy organ sądowniczy państwa – Trybunał Konstytucyjny, by stopować wszystko , co się da przed nową władzą. A teraz, kiedy nie chcą im na to pozwolić, bo sami stanęli przeciw prawu - lamentują , drą szaty z twarzami wykrzywionymi nienawiścią !Ciekawe, co też jeszcze wymyślą, skoro na samym wstępie wyczyniają takie brewerie. Wszystko przekręcają na swoja modłę i znów robią ludziom wodę w mózgu , zawłaszczając , na dodatek, wszystkie media. Mam nadzieję na rychłą wymianę kadr, bo na to , co się dzieje nie mogę patrzeć !

No, i masz babo placek ! Zamiast o morzu, zboczyłam na niebezpieczną ścieżkę , na której panuje bezwzględna  wojna o powrót do „koryta”. Ale jaka ! I na jaką skalę zakrojona ! Jak by PiS było wrogiem nad wrogami. Nic, cokolwiek zechcą naprawić - wszystko jest krytykowane. WSZYSTKO jest zawłaszczone przez PO i S-kę. Tylko im wolno robić, co chcą i łamać prawo. Cokolwiek jest nawet tylko w zamyśle PiS - natychmiast poddane jest wrzaskliwej krytyce i negacji. To jakiś  horror ! To nie mogą być Polacy z krwi i kości. To jakaś mafia. 

Na razie na tym poprzestanę, bo odechciało mi się pisać o czymś miłym, poruszając tak paskudny, jak polityczny, temat.

środa, 2 grudnia 2015

REFLEKSJE

Mam dość przypominania o wojnie, mam dość wracania do tamtych dni i przeżyć, jakie za sobą niosły nam, dzieciom, winnym zachować w umyśle ich dobre strony : zabawy, radość, pełne uśmiechu buzie ... Ja musiałam je wyłuskiwać, wygrzebywać z pamięci, by kompletnie nie zatracić poczucia dzieciństwa. No, i już dość. Wystarczy.

Oczywiście, zawsze znajdzie się margines opuszczonej, niekochanej, chorej , biednej dziatwy , ale kiedy mówimy o dzieciństwie – większości kojarzy się właśnie z okresem, do którego chętnie wraca się wspomnieniami, skąd czerpało się miłość, wyniosło tradycje, wychowanie i patriotyzm.

Częściowo udało mi się tego zaczerpnąć. Tego, co zależało od wychowania, od otoczenia, z którym się częściej przebywało.

I za to dzięki.

Długo jeszcze potem nie znalazłam ostoi, bezpieczeństwa, miłości. Balansowałam między przetrwaniem a nadzieją, że może nadejdzie i dla mnie ten dzień, gdy uda mi się zaczerpnąć powietrza pełną piersią i napotkać na swej drodze KOGOŚ, kto mnie pokocha, kto otoczy ramieniem i pozwoli napięty umysł – rozluźnić , a samej

poddać się tej osobie całą sobą i o niczym już złym nie myśleć. Choć na chwilę, choć na trochę...

Niestety, ani moje przewidywania, ani los mnie nie oszczędził i nie postawił na tej drodze NIKOGO, kto odciążyłby mnie od obowiązków, wyzwolił od trosk, zmienił przeznaczenie na znośniejsze...

Bywało, że napotykałam na namiastki tych oczekiwanych, ale nikogo, kto mógł być przy mnie w chwilach: grozy, strachu, bezradności, samotności... Gdy serce pękało, gdy potrzebowałam dobrego słowa, dobrego uczynku, gdy zdawało mi się, że już nie dam rady, że … umrę z rozpaczy. Nikogo. Pustka.

I tak przetrwałam do starości, mając bardzo wielu znajomych, napotykając na ich rzesze, dzięki, stosunkowo, częstym zmianom pracy, uprawianym : tańcu, sportom, różnym zainteresowaniom.

Mówię nie tylko o mężczyznach, których także nie brakowało w moim życiu. Kochali. Na chwilę, na jakiś czas. Chemia, nic więcej. I to nie z mojej strony. Mój temperament ujawniałam w potrzebie ruchu, o czym już wspomniałam i  podróży, w miarę mych skromnych możliwości.

Częściej ja zostawiałam swoich adoratorów , bo nie spełniali żadnych kryteriów człowieczeństwa. Nawet nie potrafili być zwykłymi kumplami, nie mówiąc o przyjaźni.

Koleżanki , choć nimi były – w konfrontacji z płcią przeciwną – w jakichkolwiek relacjach - zawsze przegrywałam. Co nie znaczy, że chciałam ich zastąpić. Nie, pozostać.

Przyjaźnie także nie utrzymywały się dłużej , niż do okresu młodości. Poza nią stanowiły znajomość. Nic więcej, choć cząstka jej pozostawała, dopóki nie powiedziało się o jedno, niewygodne, dla nich słowo. Żadna przeszłość wtedy nie obowiązywała, żadne dobre uczynki nie miały znaczenia.

Było, nie ma. Odwróciły się , obrażone, ale gdyby zapytać o przyczynę – odpowiedzi by nie było, albo stawałaby się mętna, bez żadnych konkretów, bo nikomu nic złego nie zrobiłam. Najczęściej wręcz odwrotnie. Zawsze kombinowałam, jak by się odwdzięczyć za najmniejszy dobry uczynek, za drobną usługę.

I, oto, jestem sama, co nie oznacza, że czuję się samotna. Co to, to nie. Trochę jeszcze pozostało znajomych, dla których jestem dalszym ciągiem wspomnień i tych , wirtualnych, będących dla mnie nadal znaczącymi osobami i zainteresowania, które nie przestały nimi być. I nie wygasła we mnie radość istnienia. Tak się cieszę z małych sukcesów (ostatnio wydana książka) i choć nie ma po nią kolejek, bo mało kto interesuje się czytelnictwem, a nieznanej osoby tym bardziej, to nie chce wydawać na nie pieniędzy, bo woli kupić cokolwiek, w zastępstwie jakiejś lektury.

Nic to. Dzięki książce przetrwam dłużej , niż śmierć, a to mnie podbudowuje i każe optymistyczniej patrzeć na przyszłość, jak krótką by nie była.

sobota, 28 listopada 2015

MARSZRUTA DO KOWNA

Okazało się później, że Rosienie zostały doszczętnie zniszczone, że nie pozostał na nim kamień na kamieniu. I, cudem, z tych ruin ocalały dwie moje ciotki, ukrywające się w jakimś bunkrze przez niemal dwa tygodnie: Ania (siostra ojca) i Jula – Rosjanka, która pozostała już do końca życia – pod jej opieką. Nie wiem, gdzie się przemieściły, bo nie przypominam sobie ich obecności w Kownie.

My natomiast, z siostrą i Mamą – przetrwałyśmy Niemców, z różnymi perypetiami , mieszkając wespół z wujkiem Witoldem (plemborskim) i jego dwoma synami – Żuczkiem i Leszkiem. Moja siostra i Żuk – uważali Leszka i mnie za smarkaczy, choć niewiele odbiegaliśmy od siebie wiekiem i tak się zachowywali – traktując nas z góry i nie dopuszczając do swego towarzystwa.

Tymczasem to my, byliśmy angażowani do specjalnych „poruczeń” i my narażaliśmy życie, będąc łącznikami AK. Oni w tych akcjach nie uczestniczyli, bo byli zbyt „dorośli” i mogli być przez patrole niemieckie, a potem sowieckie kontrolowani, czego nie dopuszczali się wobec dzieci (miałam 11-12 lat, Leszek 14), bo do głowy im nie przyszło, że mogą być do takich celów werbowani.

Dyspozytorką naszych wypadów była Zosia (ta, administrująca naszym majątkiem), u której , czasem, w drodze wyjątku, miałam przyjemność przebywać. Pozostawałam u niej nieraz kilka dni, nie na dłużej , bo była zbyt zajęta, by dłużej mną się zajmować.

Kiedyś, będąc sama, bo Zosia gdzieś wybyła, z nudów, zaczęłam przeglądać jej szkatułki , stojące na toaletce. Nie miała żadnych drogich precjozów, lecz zwykłe ozdóbki. W nich właśnie wypatrzyłam korale, zrobione z pestek ogórków. Były ładne, estetyczne i nie wiem, co mnie podkusiło, by jedną pestkę spróbować... „ Smaczne”- pomyślałam i zabrałam się do ich pałaszowania. Zjadłam co do jednej. Pod koniec zamiast korali, zwisała smętna resztka czegoś … do niczego nie podobnego, a już na pewno nie do korali.

W tym dniu, po powrocie, Zosia nie zorientowała w spustoszeniu, jaki poczyniłam . Niebawem jednak wyszło szydło z worka !

Awantura była straszna ! Że to pamiątka, że zniweczyłam jej najdroższą, otrzymaną od jakiejś bardzo dla niej bliskiej osoby, że co ja sobie myślałam !!

Sęk w tym, że w ogóle nie myślałam, konsumując owe smaczne pestki.

Była na mnie zła na tyle, że przestała zapraszać do siebie, a ja poczułam się okrutną grzesznicą , sama sobie nie mogącą darować straszliwego przewinienia.

Front się zmienił , przyszła bolszewia, a Mama straciwszy posadę w Metropolu – największej restauracji w Kownie, dostała zatrudnienie, czy też sama otworzyła kafejkę w ogrodzie zoologicznym . Miałam świetne fotki z tamtego okresu, które gdzieś się zawieruszyły, czy też ktoś je przywłaszczył (była moda na zabieranie co ciekawszych zdjęć sobie nawzajem). Zatrudnione były dwie kelnerki – Litwinki, jedna – o nieprzeciętnej urodzie, w którą wgapiałam się pełna zachwytu. Bywałam tam często, w każdej wolnej chwili i obchodziłam ZOO po kilka razy z rzędu. Pamiętam brunatnego niedźwiedzia, zamkniętego w małej klatce, mocno nadszarpniętego czasem, który okaleczył pewnego liliputa – częstego gościa tego ogrodu. Podawał mu jedzenie przez kraty, a miś capnął go łapą tak, że zdarł mięśnie aż do kości. Straszne było to widowisko, zapamiętane aż do dziś.

Ogród nie miał wielu mieszkańców, bo też nie był wielki.

Kiedy po wojnie, w latach 80-tych udało mi się pojechać do Kowna , na zaproszenie kuzynki – Wandy – pierwsze kroki, skierowałam do ogrodu zoologicznego. Jaki mi się wydał ubogi, jaki zaniedbany. Kawiarenki ani śladu.

A klatka niedźwiedzia wydała mi się mniejsza, niż ją zapamiętałam.

W ogóle przygnębiające wrażenie robiła nawet stolica. Wszystko mi się zdawało mało atrakcyjne, łącznie z Metropolem, będącym nadal wizytówką miasta. Obicia foteli, siedzeń pozostały w niezmienionej od lat tapicerce.

Większość późniejszych przeżyć zawarłam w „Gabrieli”, więc nie chcę się powtarzać.

Dalsze opowieści przeniosę już do Polski powojennej.

środa, 25 listopada 2015

UCIECZKA Z I LINII FRONTU

Dotarłyśmy do lasku, w którym, okazało się, że tkwią zamaskowane działa niemieckie i w tym samym momencie nastąpił atak samolotów radzieckich.

Jak wyszłyśmy stamtąd żywe ? Po prostu – zrządzenie losu. Opis w książce.

Cały czas biegnąc, na chwilę odpoczywając – dotarłyśmy do pierwszych zabudowań, gdzie gospodyni dała nam schronienie, możność ogarnięcia się , umycia i posiłek. Dobrzy ludzie bywają na świecie. Można ich napotkać w chwilach ogólnego zagrożenia. Wtedy się konsolidują i potrafią pomóc.

Tak też było w tym przypadku. Przenocowałyśmy na ziemi, bo kobiecina nie miała posłań i następnego dnia wyruszyłyśmy w dalszą drogę. Panna Kazia odeszła. Poprosiła o zwolnienie z jej dotychczasowych obowiązków, bo mając w pobliżu swoja rodzinę - zechciała do niej powrócić.

W „Gabrieli” pominęłam szczegół napotkania na naszym szlaku do Kowna opuszczony obóz. Czy to był obóz koncentracyjny, czy obóz pracy – nie wiem. Raczej ten drugi, bo na Litwie koncentracyjnych raczej nie było. Nie zdążyli założyć Niemcy, a Sowieci wywozili potencjalnych więźniów w głąb Rosji, albo rozstrzeliwali. Wiem natomiast , że w jednej chwili – po wkroczeniu do domu, gdzie już nikogo nie było – obsiadło nas mrowie...pcheł. Nogi zostały nimi całkowicie pokryte i, gdybyśmy pozostały nieco dłużej – wyssałyby z nas całą krew.

Krzycząc i strącając te paskudne insekty, żrące nas niemiłosiernie – uciekłyśmy czym prędzej, by nie zostać żywcem przez nich pożartymi. Nie słyszałam o takiej śmierci, ale niechybnie nas ona czekała. Istna makabra !

Dalej szłyśmy przed siebie, wypatrując chat, do których mogłybyśmy zapukać i poprosić o odpoczynek.

Pierwsze napotkane gospodarstwo było spore, a gospodarze przyjaźnie do nas nastawieni. Tak, jak i poprzedni – nakarmili, popytali dokąd zmierzamy i wskazali stodołę jako miejsce noclegu.

Sianko było pachnące, my – okrutnie zmęczone, więc zasnęłyśmy w mig. W nocy usłyszałyśmy pukanie do wrót stodoły i nawoływanie po niemiecku: :Frau Baronin , Frau Baronin !” Okazało się, że to żołnierz niemiecki – nie mam pojęcia skąd się wziął, ale stał tam, trzymając w ręku gęś i wręczając ją Mamie, coś do niej zagadywał. Tę zagadkę nie zdołałam rozwiązać i nie wiem, jakim cudem, skąd ten Niemiec wiedział o pochodzeniu Mamy i naszych potrzebach ?

Nie wiem też co z tą gęsią Mama zrobiła i czy miałyśmy szansę ją zjeść ? Najlepszym dowodem jest fakt, że to Człowiek stanowi o sobie, a nie nacja i cokolwiek jeszcze innego.

Dalej szłyśmy najczęściej pieszo, ale miałyśmy też szczęście napotkać ludzi jadących powozami, a raz nawet ciężarówką, którzy zabrali naszą czeredkę, podwożąc szmat drogi w kierunku celu, do którego tak desperacko dążyłyśmy.

Nie wiem ile dni , tygodni wędrowałyśmy, by wreszcie dojść do Kowna. Teraz wydawał się nam rajem , doścignionym, i tylko trzeba było w nim się urządzić, zaadaptować.

Mama tym wszystkim się zajęła i otrzymałyśmy w piętrowym domu, kamienicy -strychowe mieszkanko jednopokojowe. Nie pamiętam, czy była tam kuchnia, czy tylko wnęka, ale najważniejsze, że miałyśmy dach nad głową, a Mama pracę w największej restauracji kowieńskiej – Metropolu.

Subskrybuj: Posty (Atom)

NADAL ROSIENIE I POBYT W RODZINNYM MAJĄTKU

  Rosienie


    Wieczną moją zmorą był problem odzieży. Zawsze odstawałam od rówieśników, bo Mama nigdy tak dobrze nie zarabiała, by zaspokoić wszystkie nasze potrzeby.

Uważała, iż najważniejszą, priorytetową sprawą jest wykarmienie swojej trzódki, a reszta jest nieważna lub zupełnie nieistotna. Nam, natomiast , dwóm nieletnim, panienkom - bardzo zależało na ładnym wyglądzie,a przynajmniej dorównywanie koleżankom, by nie stać się obiektem kpin i żartów. Dzieci, młodzież potrafi być okrutna. Nic nie ujdzie ich uwadze i jeśli dostrzegą , iż potencjalna ofiara jest słaba psychicznie i daje się „dołować” – przepadła. Pozostaje popychadłem, doprowadzonym do rozstroju nerwowego, a nawet, nieuleczalnych, kompleksów.

Pamiętam, jak zdarłam ostatnią parę butów i nie mogłam się doprosić kupienia nowych , a przez to kilka dni nie chodziłam do szkoły.

   Wreszcie Mama obdarowała mnie butami-walonkami na obcasiku (zimowe buty, noszone np. na Syberii) – zbuntowałam się i orzekłam, że ,za żadne skarby świata, nie pójdę w nich do szkoły.

”Nie pójdziesz – to nie. Innych nie kupię, bo mnie nie stać na droższe”.

Beczałam dwa dni, ale kiedy zobaczyłam, że Mama nie reaguje na mój płacz – poddałam się. Włożyłam te wstrętne buciska (na obcasach ! i , zrezygnowana, udałam się do szkoły. Dzieci nawet nie spostrzegły, jakie to obuwie ubrałam, bo przez cały czas siedziałam w ławce nie wychodząc nawet na przerwę. Potem, dzieciarnia przyzwyczaiła się do moich walonek i miałam spokój. A że do wiosny było niedaleko - jakoś przeżyłam noszenie tej „wstydliwej” garderoby.

Działo się to, nadal, w Rosieniach.

    Kiedy nastało lato – na ferie wyjeżdżałam do majątku (administrowanego, przez kuzynkę Zosię), mieszczącego się kilka kilometrów od Rosień, a dołączał tam Leszek (młodszy syn wuja Witolda).

Siostra natomiast – do nieopodal znajdującego się folwarku Ginejcie , gdzie gospodarzem była siostra Zosi – Wanda i brat –Jerzy. Prócz siostry, przyjeżdżał do folwarku też – Żuk (Kazimierz starszy brat Leszka).

Folwark należał do dalekiego krewnego, wuj a Kurnatowskiego, pastora,
mieszkającego w Wilnie , ze swoją o ok. 20 lat od siebie starszą , żoną. Małżeństwo, mimo tak wielkiej różnicy wieku, było bardzo udane .

Pamiętam pastora  jako przystojnego, siwego pana, o wielkie kulturze osobistej.

Był wyjątkowym erudytą i poliglotą (znał kilkanaście języków).

     Małżeństwo trwało wiele lat, a zakończyło się wraz z śmiercią ciotki (imienia nie pamiętam). Podobno, czytała jakiś fragment gazety i, pewnym momencie, zamilkła. Wuj przynaglał, by kontynuowała czytanie, ale ona nie odpowiadała. Okazało się, że nie żyje !

Wuj wielce ubolewał nad jej utratą i nie długo po tym fakcie także zmarł.

Rzadko przebywali w Ginejciach, stąd przekazali ,właśnie,  kuzynostwu zarządzanie nim w okresie okupacji niemieckiej.

Tak, jak nami, posługiwała się też siostrą i kuzynem – Wanda, ganiających ich do robót polowych i innych uciążliwych, które przerastały siły siostry narzekającej  także na złe wyżywienie i nieodpowiednie ich traktowanie. Zbuntowana wróciła, w końcu, do Mamy, do Rosień.

W Ginejciach pozostał Żuczek, który często przybywał do naszego majątku, wysyłany „służbowo” lub „urlopowany”.

Wtedy organizował indiańskie zabawy lub inne, nie mniej wymyślne i trudne dla nas do zniesienia.

W naszym przypadku – prace, zlecane przez Zosię, nie obciążały nas zbytnio, a nadto miały charakter dydaktyczno- wychowawczy (patrz: opowiadanie „Pana Tadeusza).

Nie przypominam sobie nieprzyjemnych zdarzeń, zachowań Zosi wobec nas, otaczającą opieką i troską. 

Inaczej postrzegał ją Mietek (z-ca dowódcy AK na dystrykt kowieński), poszukiwany przez Gestapo, a ukrywający się tamże).

Po wojnie relacjonował nam swój pobyt w majątku, jako ciężko pracującego i traktowanego  jak  typowego parobka.

WRACAM WSPOMNIENIAMI DO ROSIEŃ

     Zamierzam odtworzyć, niezawarte w książce „Gabriela”, moje wspomnienia z życiorysu od zamieszkania w Rosieniach, gdzie rozpoczęłyśmy, z siostrą, naukę języka polskiego, znając, dotychczas, tylko język węgierski - ojczysty mojej Mamy.

Szkółka, jedyna polska w tym miasteczku, zajmowała jednoizbową

przestrzeń, mieszczącą klasy podstawowego nauczania od I do IV.

Obie rozpoczęłyśmy od klasy pierwszej , ale siostra , wkrótce, przeszła

do trzeciej, potem czwartej, gdyż w Budapeszcie ukończyła dwie

pierwsze klasy i , nie mając trudności z przyswajaniem zarówno

języka, jak i ogólnego programu nauczania - z łatwością „przeskakiwała”

do wyższych klas. Ja, pozostałam na poziomie pierwszej, bo byłam

o 2,5 roku młodsza od niej i miałam po raz pierwszy styczność

z nauką, także nowego języka, a w zasadzie kilku. Musiałyśmy też

przyswoić litewski, bowiem był językiem państwowym, jak i rosyjski,

gdyż jedna z ciotek – Jula – mówiła wyłącznie po rosyjsku.

Szybko zdobyłyśmy ogólną wiedzę na poziomie nauczania tych klas,

do których uczęszczałyśmy, jak i wszystkie trzy języki.

Zaprzyjaźniłam się z Litwinką, w moim wieku, której mama była

właścicielką także jedynego w miasteczku kina. Dzięki temu mogłyśmy,

bez przeszkód, oglądać wszystkie filmy,jakie ukazywały się na jego

ekranie. A były to filmy najwyższych „lotów”. Z udziałem najznakomitszych aktorów, których nazwiska zapamiętałam do dziś:

Marika Rokk (o umlaut – nie ma na moich klawiszach tego dwukropka nad o), Zarah Leander, Shirley |Temple, Greta Garbo, Marlena Dietrich i wiele innych

oraz aktorzy: Charlie Chaplin, Ramon Navarro, Fred Astaire, Gene Kelly, Jan

Kiepura , Cary Grant , no i mój najulubieńszy, w którym byłam „śmiertelnie” zakochana, czyli Robert Taylor. Niezaprzeczalnie, z nich wszystkich najpiękniejszy, ale czy najzdolniejszy – tego nie potrafię potwierdzić.

Wchodziłyśmy na balkon, potem do którejś z lóż i zza kotary, wielce

podniecone, oglądałyśmy film za filmem – łącznie z tymi od 18 lat.

Mama nawet o tym nie wiedziała. Byłam kinomanką wiele lat.

Potem, grubo po wojnie, zapał wygasł i zaprzestałam chodzić do kina.

Zresztą, takich aktorów, jak przed wojną i międzywojnia – nie uświadczysz. „Tamci” byli świetnymi aktorami, a kobiety – piękne, eleganckie i niczym niepodobne do „rozczochranych”, udające podlotki  - niezależnie od wieku -

naszych, polskich i, nie tylko, aktoreczek. Światowy trend na brzydotę. 
Tylko nieliczne aktorki są urodziwe, bo natura je tak stworzyła, a nie makijaż, natomiast "prawdziwych" mężczyzn - aktorów - nie uświadczysz. Bo jeżeli grający rolę Bonda jest jego przykładem - to mamy kompletną degrengoladę w tej materii...

Małe drzewko genealogiczne dla roazróżnienia kto jest kto

Dwa rody – o tym samym nazwisku – pochodzą od jednego protoplasty - Jana (XIV wiek),

a moje pokolenie jest już, z kolei, czternaste.

Pierwszy ród - pochodzi z majątku, którego nazwę wzięto od noszonego przez nas nazwiska

a drugi – zwał się Plemborg.

-------------------------

Mój ojciec, także Jan – odziedziczył , ten pierwszy , mając 19 lat (1910 rok) – po śmierci swego ojca, również Jana (żona - Olga Staniewicz ). Dwie jego siostry : Anna i Melania – jako schedę otrzymały folwarki : Melania – Weredowo, a Anna – Jasnogórkę.

----------------------------

Plemborscy zaś: Dziadkowie : Michał Dowgird , (żona Marya Jeleńska z d. Hirsch).

Ojciec rodu – Tadeusz (geolog, znany na Litwie - polski malarz ; ( Litwini roszczą do niego prawo) 1852-1919, ożeniony z Kazimierą Korybut-Daszkiewcz wydali na świat czworo

swego potomstwa:

Adama, Tadeusza, Michała, Witolda (na przestrzeni lat 1886-1901).

Najmłodszym był Witold, z którym w czasie II w. św. mieszkaliśmy, jakiś czas, razem.

--------------------------

Oba majątki ze sobą sąsiadowały. W ogóle, całe skupisko sporych majątków,na Żmudzi,szlachty polskiej było blisko siebie usytuowane i często , wzajemnie się , odwiedzane.

Z plemborskich: Adam – ożenił się z daleko spokrewnioną Melanią (siostrą mego ojca),

Tadeusz – zmarł w wieku 24 lat – nie znam przyczyny śmierci,

Michał – miał córkę, z służącą, zatrudnioną w majątku, (do której przyznał

się tuż przed swoja śmiercią),

Witold – ożenił się z Genowefą z Raczkowskich (siostra Mietka) o

kilkanaście lat od siebie starszą osobą.

----------------------------

Adam z Melanią mieli czworo dzieci: Wandę, Adama, Zofię i Jerzego (na przestrzeni 1911-1917)

Witold z Genowefą dwoje dzieci: Kazimierza i Leszka. (na przestrzeni 1928-1931)

------------------------------

Z pierwszego majątku: mój Ojciec – ożenił się z węgierską diwą operetkową – Olgą Feher

moją Mamą.

Mieli dwoje dzieci: Eleonorę (1929 r.)

Gabrielę(mnie – 1932 r)

---------------------------------

Adam (plemborski) zmarł w 1919 r., wracając z I w.św. na Litwę na granicy Rumuńskiej

na tyfus,pozostawiając żonę. Melanię właściwie, bez  środków do życia.

Stąd , mój ojciec dawał im możność przebywania u siebie , w majątku , będących

na jego utrzymaniu.

Potem, każdy z nich chwalił się, że mieszkał w swoim majątku, co mnie, początkowo

śmieszyło, ale potem mocno irytowało. Nie potrafili przyznać się do faktycznych

zasług ojca wobec nich i przeinaczali fakty na swoją korzyść, pomijając mnie

i siostrę do schedy po naszym, rodzonym, ojcu.

Melania – zmarła po II w.św. po powrocie do Polski w 1945 (opisałam wypadek w „Gabrieli”)

Witold – zmarł w latach 60-tych (aktor, reżyser, artysta)

Genowefa – żona , chora na serce – zmarła ok. roku 1935, pozostawiając mężowi na wychowaniu dwoje dzieci . .

--------------------------------------------

--------------------------

.

Jan, mój ojciec zmarł w czasie wojny w Warszawie w 1943 roku

Olga – Mama w 1959 w Wałbrzychu.

Eleonora – siostra w 1989 r. w Warszawie.

Kolej na mnie. Kiedy ?  Przyjdzie na to pora. Sadzę, że niebawem..

O ile wiem – oba rody były, na początku, ze sobą skłócone.

Ja, jako najstarsza z rodu Jana – także; o powodach pisałam w poprzedniej notce.

Czwórka mego kuzynostwa:

Wanda – ukończyła germanistykę i wykładała w szkole język niemiecki;

Adam (Dziutek ) - był lekarzem-chirurgiem (przez lata dyrektorem Szpitala Wojewódzkiego w

Białymstoku).

Zofia - ukończyła przedwojenny CIF (Centralny Instytut Fizyczny – obecnie AWF); wieloletnia

wykładowczyni na WSWF, a potem AWFwe Wrocławiu

Jerzy - był ekonomistą (koszykarzem YMCA – najlepszy w Polsce zawodnik; potem trenerem

kadry polskich koszykarek).

O nich opowiadam w książce p.t. Gabriela i będę do nich wracać na tym blogu.

W razie trudności z rozpoznawaniem osób , które będę opisywać – proszę sięgać

do tej strony po informacje.

Pisałam na writer'rze  kopiowałam i wklejając - litery  tak się zmniejszyły. Próbowałam zwiększyć, ale się nie dało !

 




                   Skąd nasz ród....                    

Pomyślałam, że , z braku innych pomysłów, ten blog wykorzystam na pisanie aneksu do wydanej książki p.t. "Gabriela", która też powstała na kanwie skasowanego bloga -  kresowianka32.
Pisałam oszczędnie, bo nie chciałam zanudzać ew. czytelników i sporo , niewiele znaczących dla nich  fragmentów,  pozostawiłam nieujawnionych.
   Np. wymieniłam dość dużo krewnych, nie podając , w jakim stosunku i na jakiej płaszczyźnie jesteśmy spokrewnieni.
A jest to historia dość ciekawa.
    Na terenie Żmudzi, na Litwie  - po unii polsko-litewskiej (1385 r.  w Krewie; akt regulował stosunek Korony Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim ) osiedliło się wielu Polaków,  namaszczonych szlachectwem przez poprzednich władców, za różne zasługi, których nie wymienię, bo nie znam bliżej tych, nagradzanych ziemią,  dokonań. Natomiast wiem, że zdobywali też ziemie, podbijając je, niezbyt szlachetnie, od osiadłych tam tubylców . Jednym z tych rodów - był nasz. 
I , głowy nie dam, czy nie zagarnął on ,w podobny sposób, większość gruntów, która liczyła sobie dobrych kilka tysięcy hektarów, jak i ,sąsiadujących z nami, innych polskich "szlachcian" o znanych nazwiskach. 
Litwini byli wówczas poganami, stąd częste najazdy Krzyżaków, pod pretekstem nawracania ich na chrześcijaństwo, a w rzeczywistości mających   w zamiarze anektowanie części zajmowanych przez nich ziem.
I oto książę litewski - Władysław Jagiełło - mający wielkie aspiracje osobiste, ale też narodowe -  zamierzał przyjąć chrzest i objąć także polski tron przez małżeństwo z królową Jadwigą.
Zamierzenia swe spełnił. Przyjął chrzest w Krakowie w 1386 roku i wziął ślub z 12-letnią wówczas Jadwigą (zmarłą  - w roku 1390).  W ślad za władcą chrzest przyjęła większość narodu litewskiego .
   Następna unia została przyjęta w Lublinie , w roku 1569 za króla Zygmunta Augusta i była początkiem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a także początkiem I Rzeczypospolitej Polskiej.
Wspólne Państwo trwało ponad dwa wieki, aż do czasu, kiedy zniknęło z mapy Europy, po rozbiorach w 1795 roku.
    Nie będę rozwijać wątku historycznego, bo kto zechce - sięgnie po materiały, których jest w bród.
Chciałam tylko uzmysłowić od kiedy nasze "plemię" powstało i jak długo trwa (bez mego wkładu na przyszłość, bowiem nie przyczyniłam się do kontynuowania go z mojej strony).
    Kuzyn Jerzy (o pokrewieństwie z nim opowiem w dalszym ciągu "aneksu") strawił wiele lat w penetrowaniu: kto był naszym "praszczurem",  założycielem rodu i jak przebiegało jego rozmnażanie się, malując, nieudolnie, drzewo  genealogiczne (trudno odczytać imiona, pisane odręcznie) . Dla mnie lektura była nieciekawa  i pełna niedomówień: prawdopodobnie,  podobno, może , jakoby itp. i w dużym stopniu sfałszowana, a dlaczego - również nie utajnię.  

   W każdym razie, po tym fakcie, zerwałam wszelkie więzi z rodziną, bowiem zachowała się wobec mnie  bardzo nie fair.
Do tej pory byłam do niej  przywiązana i każdy z nich 
mógł liczyć na moje wsparcie we wszystkich  sprawach, natomiast nielojalności, intryg - nie znoszę i nie chcę, z posługującymi się  tymi metodami  - mieć nic do czynienia. 

 

Jestem pełna euforii z powodu wygranej PiS ! Wreszcie. Nie
sądziłam, że stanie się to jeszcze za mojego żywota ! Broniłam ich przez 8 lat, nieustannie. Wskazywałam na braki i bufonadę PO. Na antypatriotyzm Tuska. Dołączałam jego wypowiedzi na ten temat. Jak chętnie z tej "brudnej" Polski, by nawiał. Jak ma dość tej polskiej martyrologii i wszystkiego naraz. Jaki był dumny i szczęśliwy, gdy go Unia przygarnęła, po latach służalczości wobec Merkel.  Za nadskakiwanie i rolę jej lokaja. Tyle, że "miłość" nieodwzajemniona. Że, owszem, dała nic nie znaczącą posadkę dla swego sługusa, ale nie dała mu żadnych kompetencji. 
Kopacz była "podarunkiem" śmierci dla tej formacji. Doskonale wiedział kogo stawia na piedestał, by,  prawie wszystko,  spartaczyć. To było celowe, wredne  posunięcie, by Polskę maksymalnie pogrążyć we wszystkich dziedzinach jej życia, egzystencji . Uczyniła tę rzecz  wraz z swoimi poddanymi, a raczej pławiącymi się w dobrobycie, sługusami. Dobrze im tak, gorzej było dla nas, widzących, co się dzieje na scenie politycznej i dziwiących się tym, którzy PO popierają z nieświadomości, z głupoty lub dla koniunktury. Zawalili wszystko, co dla państwowości jest ważne : oświatę, przede wszystkim. Nadto, oddali w obce ręce najważniejsze gałęzie gospodarki. Sprzedawali, na pniu, co tylko się dało. Nie będę wymieniać szczegółów. Rozliczą ich następcy, choć będą torpedowani z całych sił. Najlepszy dowód kogo wybrał ich elektorat, nienawidzący Kaczyńskiego z PiS-em: Na samym czele NIESIOŁOWSKIEGO - wściekłego antagonistę, największego chama i bluźniercę, Halickiego , Katarasińską i im podobnych. Po to , by bruździli, jazgotali i siali, nadal, nienawiść wobec  partii, której wygranej tak się bali , by nie mogła dotrzeć do innych, niecnych,  poczynań w ciągu ośmioletniego ich panowania !
 Wznoszę okrzyk: hip, hip hurra !
Nie będę rozwijać DLACZEGO tak popierałam PiS, choć z wieloma proponowanymi zmianami programowymi się nie zgadzam (dotyczących, przede wszystkim sfery moralnej) i, mimo to, iż jestem agnostyczką. Mnie tu jedna, zwolenniczka PO przekonywała, że Polska stanie się m.in  "wyznaniowa". A cóż to za argument ?! Lepsza wyznaniowa, niż bez swych wieloletnich tradycji , z wiodącą prymat , wiarą  chrześcijańską. Nikomu wiara nie zaszkodziła, a niektórych hamowała przez obawę "bicza" bożego i ich rozliczania na "tamtym" świecie. Ja ją zatraciłam, ale to moja i tylko moja sprawa.
A Polsce , jej obywatelom - życzę jak najlepiej. Rządź, sprawiedliwie, Prawo i Sprawiedliwość ! Wierzę, że postarają się  rządzić, dla dobra Polski , z wszystkich swych sił. 

P.S.  Oczywiście, zdaję sobie sprawę, że będą zgrzyty wewnątrzpartyjne, bo ludzie są ludźmi i nieraz aspiracje przerastają rozum, ale co by nie było - victoria ! Po tylu latach upokorzeń, ataków, wylewania pomyj na PiS - należy im się zwycięstwo. Naród daje im pole do działania.